Gebelikte 4 Boyutlu ultrasonografi işleminde ses dalgaları bir prob yardımıyla dokuya gönderilir ve dokulardan yansıyan ses dalgaları bir ekran üzerinde görüntülenir.
Bu ultrasonografi ile bebeğin 3 boyutlu resim ve 4 boyutlu yani 3 boyutlu film görüntüsü’nü real time yani ultrason yapıldığı anda görmek mümkündür. Bu aileler için oldukça heyecan veren bir teknolojidir. Şu ana kadar yapılmış çalışmalarda 2-3-4 boyutlu ultrasonun anne karnındaki bebeğe veya annesine zararlı bir etkisi saptanmamıştır.
Gebelikte 3-4 boyutlu ultrason gebeliğin ilk aylarından itibaren yapılabilir. Gebeliğin her 3 aylık döneminde fetus yani anne karnındaki bebek değişik davranış ve hareket özellikleri gösterir ve bu özellikler 3-4 boyutlu ultrason ile tespit edilebilir. Gebeliğin 6-7.ayları ailelerin bebeklerinin neye benzediğini anlayabildikleri en iyi 3-4 boyutlu ultrason görüntülerinin alınabildiği dönemdir.
Bebeğin anne karnındaki hareket tarzları ve davranışlarının daha anne karnında oluşabilen bazı zihinsel anormalliklerin belirtisi olabildiği düşünülmektedir.
Bebeğin hareketleri ve davranışları 3 ve 4 boyutlu ultrasonografi ile değerlendirilebilir. Mesela bebeğin ellerini yüzüne getirmesi, başını öne eğmesi veya arkaya atması, sağa sola çevirmesi, ayaklarını uzatması veya toplaması, fetal yüz hareketleri yani anne karnındaki bebeğin gülümsemesi, gözlerini açıp kapaması, dil çıkarması, çiğneme hareketi yapması, esnemesi, yüzünü ekşitmesi gibi tüm bu hareketleri 4 boyutlu ultrasonografi ile yakından izlemek mümkündür.
2 Boyutlu ultrasonografi ile anne karnındaki bebek yani fetus detaylı bir şekilde incelenir. 3 ve 4 boyutlu ultrasonografi bebeğinizde saptanmış olan bir anormallik durumunda da daha ayrıntılı inceleme imkanı verebilir. Bazı durumlarda mesela bebeğin pozisyonuna bağlı olarak veya suyunun az olması durumunda iyi görüntü alınmayabilir.
Tüm bunların yanı sıra anne baba ve diğer aile fertlerinin bebeğin 4 boyutlu ultrason görüntülerini görmesinin onun hareketlerini izlemesi ve neye benzediğini görüp hayal edebilmesinin ebeveyn bebek arasındaki bağlılığı arttırdığı düşünülmektedir. Zaten bu anlar tahmin edilebildiği gibi aileler için oldukça heyecan vericidir. Bebeğin 3 ve 4 boyutlu ultrasondaki görüntüleri dijital olarak saklanabilir ve aileler kendi video veya bilgisayarında izleyebilirler.
3. Düzey Ultrason Ne Demektir?
2. düzey olarak bilinen ayrıntılı ultrason incelemesine fetal kalp incelemesinin eklenmesiyle 3. düzey ultrason olarak adlandırılmaktadır.
3. Düzey ultrason en iyi ne zaman yapılır ve neler bakılır?
En iyi gebeliğin 18-23. haftalarında yapılabilir ve bebeğin beyin, yüz, omurga, kalp, mide, bağırsaklar, böbrekler, eller, kollar ve bacaklar gibi tüm vücudu anatomik açıdan incelenir.
Aynı zamanda plasenta dediğimiz bebeğin eşinin yeri, yapısı, bebeğin suyunun miktarı ve fetal büyüme de değerlendirilir.
Çoğu durumda aileler bebeklerinin normal olarak geliştiğini öğrenerek rahatlayabilirler. Ayrıca bebekte çıkabilecek bir anormallik de önceden değerlendirilip yapılması gerekenler gecikmeden yapılabilir.
Op. Dr. Günnur YÜCE Kadın Hastalıkları ve Doğum
